Rozwód mimo sprzeciwu współmałżonka. Co musisz wiedzieć, zanim pójdziesz do sądu

Złożenie pozwu o rozwód nie oznacza jeszcze, że sąd rzeczywiście go orzeknie. W sytuacji, gdy jeden z małżonków nie zgadza się na zakończenie małżeństwa, postępowanie może się wydłużyć i skomplikować. Czy jednak sprzeciw drugiej strony może całkowicie zablokować rozwód? Odpowiadamy!

W artykule wyjaśniamy, czy możliwy jest rozwód mimo braku zgody drugiego małżonka i w jakich warunkach sąd może go orzec. Opisujemy, jakie przesłanki mogą zablokować rozwód, np. dobro dzieci lub sprzeczność z zasadami współżycia społecznego. Wskazujemy, jakie dokumenty warto przygotować przed złożeniem pozwu oraz dlaczego w trudnych sprawach warto skorzystać z pomocy adwokata.

Czy rozwód bez zgody współmałżonka jest w ogóle możliwy?

W polskim systemie prawnym rozwód może zostać orzeczony zarówno na zgodny wniosek małżonków, jak i z inicjatywy tylko jednej strony. Złożenie pozwu o rozwód przez jednego z małżonków nie gwarantuje jednak automatycznego rozwiązania małżeństwa. Sąd każdorazowo bada, czy zostały spełnione ustawowe przesłanki rozwodu, a kluczową z nich jest zupełny i trwały rozkład pożycia małżeńskiego.

Ogromne znaczenie ma, więc wykazanie przed sądem, że między małżonkami doszło do całkowitego zerwania więzi uczuciowej, fizycznej i gospodarczej, a rozkład pożycia małżeńskiego ma charakter trwały i nieodwracalny. Jeśli taka sytuacja zostanie udowodniona w toku postępowania dowodowego, sąd może orzec rozwód nawet przy sprzeciwie drugiej strony.

W takich jednak przypadkach sąd najczęściej rozpoznaje sprawę z orzeczeniem o winie, co wiąże się z koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego, przesłuchiwania świadków i zgromadzenia materiału potwierdzającego, że rozkład pożycia rzeczywiście nastąpił.

Czy druga strona może zablokować rozwód?

Brak zgody drugiej strony może utrudnić i wydłużyć postępowanie, a w niektórych przypadkach doprowadzić nawet do oddalenia pozwu. Sąd może odmówić orzeczenia rozwodu mimo rozkładu pożycia, jeśli zachodzą tzw. przesłanki negatywne, czyli okoliczności, które zgodnie z art. 56 § 2 i 3 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego blokują rozwód. 

Do najważniejszych należą:

• Dobro wspólnych małoletnich dzieci – jeśli sąd uzna, że rozwód istotnie naruszyłby interesy dzieci, np. destabilizując ich warunki wychowawcze, emocjonalne lub bytowe, może odmówić jego orzeczenia.
• Sprzeczność rozwodu z zasadami współżycia społecznego – dotyczy to sytuacji, w których zakończenie małżeństwa byłoby rażąco niesprawiedliwe wobec jednej ze stron, np. gdy małżonek ciężko choruje i wymaga opieki, a rozwód oznaczałby jego porzucenie.
• Pozew złożony przez małżonka wyłącznie winnego rozkładu pożycia – jeśli rozwodu domaga się małżonek, który został uznany za wyłącznie winnego rozpadu małżeństwa, a drugi małżonek nie wyraża zgody na rozwód, sąd może oddalić pozew. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy odmowa zgody jest sprzeczna z zasadami współżycia społecznego (np. wynika z chęci odwetu lub szykany).

Jakie dokumenty przygotować przed złożeniem pozwu?

Wybór i zakres dokumentów, które należy zgromadzić, zależą od okoliczności sprawy, w tym m.in. od tego, czy rozwodu domaga się małżonek wyłącznie winny rozpadu pożycia, czy też małżonek niewinny lub współwinny. Im bardziej sporna sytuacja, tym bardziej istotne staje się udokumentowanie zarówno faktu rozkładu pożycia, jak i ewentualnych okoliczności przemawiających za orzeczeniem winy drugiej strony.

Podstawowe dokumenty, które warto przygotować, to m.in.:

• Akt małżeństwa – dokument obowiązkowy, dołączany do pozwu w oryginale.
• Akty urodzenia dzieci (jeśli są wspólne, małoletnie) – potrzebne do rozstrzygnięcia o władzy rodzicielskiej, kontaktach i alimentach.
• Dowody potwierdzające trwały i zupełny rozkład pożycia małżeńskiego, takie jak: zaświadczenia o zameldowaniu pod osobnymi adresami, umowy najmu/sprzedaży potwierdzające odrębne zamieszkiwanie, korespondencja, która potwierdza rozluźnienie relacji, rachunki dokumentujące odrębność finansową małżonków.
• Dowody winy drugiego małżonka (jeśli wnoszony jest rozwód z orzeczeniem o winie) – zeznania świadków, zdjęcia, nagrania, korespondencja; w przypadku przemocy: dokumenty z postępowań karnych, rodzinnych lub niebieskiej karty,
• Dowody potwierdzające, że brak zgody na rozwód jest sprzeczny z zasadami współżycia społecznego – istotne zwłaszcza wtedy, gdy pozwu nie może złożyć małżonek uznany za wyłącznie winnego, a mimo to chce dochodzić rozwodu.

Czy rozwód bez zgody współmałżonka wymaga wsparcia adwokata?

Choć prawo nie zobowiązuje stron do korzystania z pełnomocnika w sprawie rozwodowej, w praktyce pomoc doświadczonego adwokata może okazać się nieoceniona, zwłaszcza gdy rozwód następuje mimo sprzeciwu drugiego małżonka. Tego rodzaju sprawy niemal zawsze wiążą się z koniecznością przeprowadzenia postępowania dowodowego, udowodnienia trwałego i zupełnego rozkładu pożycia, a nierzadko także ustalenia winy za rozpad małżeństwa.

Adwokat pomaga przygotować pozew, dobrać i przedstawić dowody, odeprzeć zarzuty drugiej strony oraz skutecznie reprezentować interesy klienta w sądzie.

Co istotne, rozwód to często nie tylko kwestia rozwiązania małżeństwa, ale także spór o alimenty, władzę rodzicielską, kontakty z dziećmi czy podział majątku. W sytuacji, gdy jedno z małżonków sprzeciwia się rozwodowi, profesjonalna pomoc prawna może mieć decydujące znaczenie dla rozstrzygnięcia tych spraw.

Rozważasz rozwód? Skonsultuj się ze mną, zanim złożysz pozew. Przeanalizujemy Twoją sytuację, omówimy możliwe ryzyka i przygotujemy sprawę tak, by zwiększyć szanse na korzystne orzeczenie.

+48 508 319 888 lub biuro@adwokatml.pl